Hôm trước tôi đi ngang qua, theo thói quen ngồi núp sau tường nghe trộm.
Nghe thấy mẹ tôi đang bàn với bố, nói rằng đứa con gái lớn chẳng có giá trị gì, sinh thêm một đứa. Nếu là con trai thì hương hỏa càng thịnh, còn là con gái thì cũng chẳng sao – có thể làm việc nhà, đến tuổi có thể gả lấy tiền thách cưới.
Thẩm Diệu Quốc không giỏi học hành, suốt ngày ở trường chỉ chơi với ngủ. Sau này phải lo đường sống cho nó, nên sinh thêm đứa nữa để san sẻ gánh nặng.
Bọn họ đã không còn trông cậy gì vào tôi nữa. Sau khi biết tôi học giỏi, họ từng đến làm bộ làm tịch, nhưng thấy tôi cứng đầu thì cũng bỏ cuộc.
Tôi không hề khách khí. Mỗi lần họ đến là tôi lại dằn mặt thằng Diệu Quốc một trận.
Quả thật đã nắm trúng chỗ đau.
Mẹ tôi nổi giận, giơ tay định tát tôi. Tôi nhìn ra ngay là bà ấy dốc hết sức, bàn tay trắng bệch vì siết quá chặt.
Nhưng nhờ bị bắt nạt nhiều ở trường, tôi đã quen phản xạ nhanh, nên né được.
Tôi vừa né vừa quậy phá:
"Con đã nói với cô Bình rồi, con về lúc sáu rưỡi. Nếu con không về đúng giờ, cô ấy sẽ đến tìm con. Mẹ mà giữ con ở lại, mai con đi báo công an. Đến lúc đó đừng nói đến đứa bé trong bụng, ngay cả Thẩm Diệu Quốc cũng đừng hòng thấy lại! Vào tù cả đời đi là vừa!"
Bà ta bị tôi dọa sợ, mặt đỏ bừng, chửi không ngừng:
"Đồ con hoang vô ơn, mày nhất định sẽ bị trời đánh!"
Nhưng cuối cùng vẫn phải miễn cưỡng đưa tiền cho tôi.
Tôi mặc kệ bà ta chửi gì.
Miễn có tiền là đủ.
Tôi cầm tiền chạy một mạch, chạy khỏi cái nhà đó, khỏi cái làng nghèo xơ xác ấy – chạy thẳng về phía tương lai của mình.
Cô Bình sau khi biết chuyện chỉ lắc đầu. Tôi đã mười hai tuổi, không còn là đứa trẻ năm xưa.
Cô không trách nữa, chỉ nói:
"Con là đứa có chủ kiến, đã giỏi hơn cô rồi. Cô cũng chẳng cần rầy la nữa."
Sau khi lên lớp Bảy, tôi mới nhận ra thành tích mà tôi từng tự hào ở làng quê thật ra chẳng đáng là bao.
Học sinh ở huyện thông minh hơn chúng tôi rất nhiều, cũng chẳng ai cô lập tôi như trước nữa. Ai cần học thì học, cần chơi thì chơi, chẳng ai mang chuyện nhà ra làm đề tài bàn tán.
Tôi cũng làm quen được mấy người bạn. Họ thường nói chuyện về các tiểu thuyết mới đọc, phim truyền hình đang hot, hay những món đồ vừa mua.
Tôi chẳng thể tham gia mấy, chỉ biết lặng lẽ lắng nghe, làm người "góp mặt cho vui".
Con người vốn có lòng hư vinh, khi ở trong hoàn cảnh đó, lòng hư vinh non nớt ấy bắt đầu nảy mầm. Tôi bắt đầu muốn được hòa nhập, muốn hiểu họ đang nói gì, nên lao vào đọc tất cả tiểu thuyết mượn được như kẻ đói khát.
Trường cấp hai ở huyện phải ở nội trú, mỗi tháng về nhà một lần. Sau kỳ kiểm tra đầu tiên, nhìn thấy bảng xếp hạng đỏ chói tên mình ở gần cuối, lần đầu tiên trong đời tôi không biết phải đối mặt với cô Bình thế nào.
Khi tôi về đến nhà, chẳng thấy ai cả.
Tôi chạy sang hỏi bác gái hàng xóm. Bà nói cô Bình đi bới than rồi. Hóa ra ở con đường lớn phía Đông thôn, thỉnh thoảng có xe tải chở than dừng chân nghỉ, người trong làng thường đu theo xe để hốt than rơi rớt.
Tôi vội vàng chạy đến nơi thì thấy cô Bình đang bám lên xe than, hai tay túm lấy thành xe, tay chân linh hoạt leo lên, cầm xẻng xúc than lia lịa.
Dưới đất có một bác gái đang phối hợp, cầm bao hứng than cô Bình hắt xuống. Vì sức không khỏe, cô không xúc đầy được, nên chỉ có thể xúc nhanh, nhưng thành quả cũng gần bằng cậu trai bên cạnh xúc đầy từng xẻng.
Một lát sau, tài xế từ xa chạy đến, hét to bảo mọi người xuống xe. Người ta xuống như đổ bánh bao, chỉ còn lại mỗi cô Bình vẫn đang cố xúc.
Xe bắt đầu lăn bánh, cô liền ném phần than còn lại xuống đất, xe chạy được mấy trăm mét thì bắt đầu tăng tốc. Cô cắn răng, đứng dậy, nhảy xuống ruộng ngô bên cạnh, lăn mấy vòng mới dừng lại.
Tôi chạy vội tới, tức giận đến đỏ mắt:
"Cô làm cái gì thế! Nhảy xe là chuyện có thể làm sao?!"
"Kiếm ít than đem bán kiếm tiền chứ làm gì."
"Dù thế cũng không thể nhảy xe được!"
Cô vừa phủi bụi vừa nhe răng cười:
"Đừng lo, cô có kinh nghiệm rồi. Cô làm việc này cả tuần nay, mỗi lần đều là cô lấy được nhiều nhất."
Cô bắt đầu thu dọn số than rơi vãi, tôi giúp cô, nhưng trong lúc nhặt than, nước mắt tôi lại trào ra.
Tôi vội lau nước mắt bằng tay áo, không để nó rơi lên than. Tôi cố gắng tập trung nghe cô và bác gái kia trò chuyện.
Họ nói hôm nay số than này bán được tầm 7 đến 8 hào, nhưng vài hôm nữa xe than sẽ không đi qua đây nữa, lại phải nghĩ cách mưu sinh khác.
Khi cô Bình nắm tay tôi dắt về nhà, trời đã tối đen. Cô cẩn thận nhét số tiền vừa kiếm được vào chiếc rương khóa kỹ. Bên trong đã có 4 đồng – đó là toàn bộ tài sản của hai cô cháu.
Đôi mắt cô lấp lánh ánh sáng, trong đáy mắt tràn đầy quyết tâm:
"Tiểu Thần, giờ cô mới thấy kiếm tiền là chuyện sung sướng đến thế. Cảm giác mười mấy năm qua mình sống uổng phí rồi. Sau này con cứ yên tâm học, chuyện tiền nong cứ để cô lo."
Tôi không biết trong suốt hơn một tuần đó, cô đã nhảy xe bao nhiêu lần, ngã bao nhiêu lần, mới kiếm được chút tiền này. Tối đó, khi tôi giúp cô xoa bóp, lưng cô đầy vết bầm tím, lan cả lên vai. Cánh tay, chân cũng chẳng còn chỗ nào lành lặn, những mảng tím chằng chịt như bị kim đâm.
"Nghe nói con thi giữa kỳ rồi đúng không? Kết quả sao rồi?"
Tôi không nói gì, cẩn thận xoa cho cô. Một lúc sau mới lí nhí đáp:
"Không tốt lắm ạ."
Vẻ mong chờ trên mặt cô phai nhạt đi, cô nghĩ một lúc rồi an ủi tôi:
"Không sao, trẻ con huyện thành thông minh hơn ở làng mình. Con học không bằng là chuyện bình thường, chỉ cần cố gắng là được."